Dr Przemysław Stanko jest historykiem z Uniwersytetu Jagielońskiego. Monografie przygotowywał już dla miejscowości z województwa Małopolskiego. Obecnie pracuje nad monografią Andrychowa. Specjalizuje się w historii starożytnej oraz wczesnych lat okresu nowożytnego.

- Zostałem zaskoczony samym faktem, że jesteście państwo taką wiedzą zainteresowani. Z jakimi problemami się to wiąże natury logistycznej i badawczej możecie sobie tylko wyobrazić. Macie historię złożoną, burzliwą, bogatą w materiały – powiedział Stanko do radnych zebranych na sesji Rady Gminy.

Większość obecnego terenu gminy była to tzw. Ziemia Oświęcimska. Jednak dokładne granice i podział ulegały ciągłym zmianom i modyfikacji. Za wyjątkiem Marcówki wszystkie wsie należały do Królestwa Polskiego, dlatego badane będą również dokumenty, które się zachowały z tego źródła.

- Są to dane sprzed prawie 500 lat. Król spisywał tych mieszkańców, aby wiedzieć jaki będzie wpływ z tych królewszczyzn. Takie spisy były prowadzone co 20 lat. Jest to ważne, bo pierwszy oficjalny spis ludności w Polsce był w 1921 r. Dlatego tak ważne są te wcześniejsze dokumenty. Wiemy ile dana osoba miała np. krów, koni – podkreślał dr Stanko.

Istnieje olbrzymia masa źródeł, do których dostęp do tych materiałów znajduje się poza naszymi granicami np. we Lwowie na Ukrainie, w Wiedniu w Austrii oraz w Tajnym Archiwum Watykańskim.

W Watykanie jest bardzo dużo dokumentów odnośnie historii całego powiatu, nie tylko dotyczące historii kościoła na tym terenie.

Poprzednie monografie z tych trzech archiwów nie korzystały. Dlatego wymagają często weryfikacji dodatkowej i porównania źródłowego.

- Chcemy oprzeć się na turystyce, która musi mieć jakieś swoje podwaliny, a tymi podwalinami musi być tez nasza historia – powiedział wójt Zembrzyc, Łukasz Palarski.

W opracowaniu historycznym chodzi o spisania dawnych dziejów całego terenu gminy. Jak wiemy Zembrzyce są w miarę opanowane, ale reszta miejscowości ma braki pod tym względem.