Polskie jednostki pod dowództwem pułkownika Stanisława Maczka, dzielnie wspierane przez bohaterskich mieszkańców Wysokiej, stoczyły wówczas ciężkie boje z niemieckim agresorem. Pomimo przygniatającej przewagi sił przeciwnika zdołano utrzymać pozycje obronne na tyle długo, aby uniemożliwić oskrzydlenie głównych sił Armii Kraków. W walkach, które dostarczyły wielu przykładów bohaterstwa Polaków zginęło 55 polskich żołnierzy i 3 mieszkańców wsi. W odwecie za zdecydowany opór i walkę Niemcy całkowicie spalili Wysoką (łącznie 148 zabudowań), a wieś uznali za „bandycką”. Po wojnie, w 1946 roku, w uznaniu za bohaterstwo mieszkańców Wysoka została odznaczona Orderem Krzyża Grunwaldu.
Tegoroczne uroczystości rocznicowe tradycyjnie już rozpoczęły się przemarszem przybyłych delegacji i osób spod budynku remizy OSP do kościoła w Wysokiej. Mszę św. za obrońców Ojczyzny odprawił biskup Damian Muskus, a w celebrze towarzyszyli mu m.in. dziekan jordanowski ks. Stefan Stypuła i proboszcz parafii na Wysokiej ks. Jan Mędrzak. Po uroczystej mszy św. zgromadzeni wraz z pocztami sztandarowymi, prowadzeni przez orkiestrę OSP z Łętowni, udali się na cmentarz wojskowy, gdzie odbyły się główne obchody. Tam, pod pomnikiem, po modlitwie za ofiary wrześniowej bitwy, odczytany został przez ppor. Jakuba Lisiewskiego Apel Pamięci, a kompania honorowa 10. Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. Stanisława Maczka salwą uczciła pamięć poległych. Do przybyłych na uroczystości rocznicowe, licznie zgromadzonych na cmentarzu wojskowym, okolicznościowe przemówienia wygłosili: wójt gminy Jordanów Artur Kudzia, senator RP Andrzej Pająk, posłowie na Sejm RP Sławomir Hajos i Józef Brynkus, Roman Duda, starosta suski Józef Bałos.
Duże wrażenie na zebranych wywarło wystąpienie gościa honorowego uroczystości profesora Andrzeja Maczka - syna gen. Stanisława Maczka, który na Wysoką przybył wraz z wnuczką generała Karoliną Maczek-Skillen. Pełne odniesień historycznych było też wystąpienie Joanny Wielgat – córki por. Mariana Plichty, dowódcy 2 plutonu 1 szwadronu w dywizjonie przeciwpancernym 10 Brygady Kawalerii, która zabrała głos w imieniu obecnych na uroczystości: Anny Maciejowskiej-Chmielowskiej - córki podpułkownika Jana Maciejowskiego, dowódcy 10 Pułku Strzelców Konnych, Jolanta Mróz - żony bratanka porucznika Mroza, Andrzeja Rozwadowskiego z Kanady - syna podporucznika Wiktora Jordan-Rozwadowskiego - dowódcy 1 plutonu 1 szwadronu w dywizjonie przeciwpancernym 10 Brygady Kawalerii, Stanisława Dziuby - bratanka kaprala Franciszka Dziuby, żołnierza dywizjonu przeciwpancernego 10 Brygady Kawalerii, poległego w Wysokiej, Mike’a Kiersa - syna rotmistrza Wiesława Leliwy-Kiersza, dowódcy szwadronu w dywizjonie przeciwpancernym. Głos zabrali również James Jurczyk - prezes Beskidzkiego Stowarzyszenia Maczkowców oraz ppor. Bartłomiej Czech-Kosiński ze Szwadronu Toporzysko.
Na zakończenie tej części obchodów, którą poprowadził Przewodniczący Rady Gminy Jordanów Daniel Mirek, do zebranych zwrócił się o. Andrzej Szczypta z zakonu bernardynów, syn mieszkańca Wysokiej, uwięzionego po obronie wsi w niemieckim obozie, w którym przeżył niemal 6 lat. Wśród wielu ważnych wątków jego wystąpienia chyba najgłośniej wybrzmiał apel skierowany do władz państwowych i samorządowych o jeszcze lepsze upamiętnienie bitwy o Wysoką i nadanie właściwej rangi tym historycznym wydarzeniom.
Po tych wystąpieniach oficjalne delegacje: m.in. przedstawicieli Parlamentu, władz powiatowych i gminnych, Instytutu Pamięci Narodowej, kombatantów, wojska polskiego, policji, straży, szkół, harcerzy, Nadleśnictwa z Myślenic i kilku stowarzyszeń, złożyły wieńce i wiązanki kwiatów pod pomnikiem obrońców Wysokiej. W imieniu Zarządu i Rady Powiatu Suskiego wieniec złożyli: starosta Józef Bałos, przewodniczący rady powiatu Ryszard Hadka i wicestarosta Zbigniew Hutniczak. Zwieńczeniem uroczystości były pokazy wyszkolenia kawaleryjskiego w wykonaniu Szwadronu Toporzysko, po których mało miejsce spotkanie uczestników przy tradycyjnej wojskowej grochówce.
Jako wydarzenia towarzyszące przygotowane zostały: w Wysokiej – wystawa „Wrzesień 1939” (IPN oddział w Krakowie) oraz w Spytkowicach – wystawa „Myśl techniczna – uzbrojenie II wojny światowej”.
Głównym organizatorem uroczystości objętych patronatem Starosty Suskiego i Wójta Gminy Jordanów oraz patronatem honorowym Wojewody Małopolskiego i Instytutu Pamięci Narodowej był Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Promocji w Jordanowie.
źródło: Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej
