GRUPA I
Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców[1] lub innych przepisów szczególnych przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, z wyłączeniem osób, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem
rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.242 zł.[2]
- Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące styczeń - czerwiec 2024 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1.272,60 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującej w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r.).[3]
Składka na ubezpieczenia społeczne wcześniej wymienionych osób nie może być niższa od kwoty:
- 248,41 zł /tj. 19,52%/ - na ubezpieczenie emerytalne,
- 101,81 zł /tj. 8%/ - na ubezpieczenia rentowe,
- 31,18 zł /tj. 2,45%/ - na ubezpieczenie chorobowe.
Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.300 zł. [4]
- Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące lipiec – grudzień 2024 r. jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1.290 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.).
Składka na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa od kwoty:
- 251,81 zł /tj. 19,52%/ - na ubezpieczenie emerytalne,
- 103,20 zł /tj. 8%/ - na ubezpieczenia rentowe,
- 31,61 zł /tj. 2,45%/ - na ubezpieczenie chorobowe.
GRUPA II
Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność, tj.:
- osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, niewymienione w grupie I,
- twórcy i artyści,
- osoby, które prowadzą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- akcjonariusze prostej spółki akcyjnej,
- komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej,
- osoby, które prowadzą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty
oraz osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z „ulgi na start”.
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2024 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 4.694,40 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego).[5]
Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku wynosi 7.824 zł.[6]
Za miesiące styczeń - grudzień 2024 r. składka na ubezpieczenia społeczne osób wymienionych w grupie II nie może być niższa od kwoty:
- 916,35 zł /tj. 19,52%/ - na ubezpieczenie emerytalne,
- 375,55 zł /tj. 8%/ - na ubezpieczenia rentowe,
- 115,01 zł /tj. 2,45%/ - na ubezpieczenie chorobowe.
GRUPA III
Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na mniejszą skalę (opłacają „mały ZUS plus”)[7].
Informacje w zakresie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2024 r. dla tej grupy zostaną opublikowane odrębnie.
Ponadto:
- O wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym Zakład powiadamia do 20 kwietnia danego roku tych płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe[8].
Samodzielnie ustalają wysokość stopy procentowej składki na dany rok składkowy pozostali płatnicy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego:
- co najmniej 10 ubezpieczonych i nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe. Stopę procentową składki na to ubezpieczenie ustalają w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą[9],
- nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalają w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.[10]
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i obowiązuje do składek należnych za okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku.[11]
Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych znajdziesz w poradniku „Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe”. Ponadto pomocy przy ustalaniu wysokości składki udzielają Oddziały Zakładu.
- Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 wynosi 234 720 zł.[12]
[1] Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2023 r. poz. 221, z późn. zm.).
[2] §1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. poz. 1893); zwanego dalej: „rozporządzeniem w sprawie minimalnego wynagrodzenia”.
[3] Art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.); zwanej dalej „ustawą systemową”.
[4] § 3 Rozporządzenia w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę.
[5] Art. 18 ust. 8 ustawy systemowej.
[6] Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1342).
[7] Art. 18c ustawy systemowej.
[8] Art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189), zwanej dalej „ustawą wypadkową”.
[9] Art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej.
[10] Art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej.
[11] Art. 2 pkt 8 ustawy wypadkowej.
[12] Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1342).
Źródło: ZUS
