Zawarcie porozumień stanowiło jeden z kluczowych elementów przemian w bloku wschodnim i otworzyło drogę do powstania niezależnych od władzy związków zawodowych, w tym NSZZ „Solidarność”. Władze zobowiązały się także do ograniczenia cenzury, do ponownego zatrudnienia osób zwolnionych z pracy po wydarzeniach 1970 i 1976 r. Zmiany miały zajść również w kwestiach gospodarczych.
„W celu upamiętnienia 25. rocznicy historycznego zrywu Polaków do wolności” Sejm 27 lipca 2005 r. uchwalił ustawę o ustanowieniu Dnia Solidarności i Wolności. Wnioskodawcy w uzasadnieniach projektów zaznaczyli, że „dzień ten ma przypominać wysiłek ludzi, którzy dawali świadectwo wierności idei Polski Niepodległej, a także być wyrazem hołdu dla osób, które przyczyniły się do powstania i zwycięstwa „Solidarności” oraz odbudowania suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej”. Ma też upamiętniać historyczną rolę „Solidarności” w obaleniu systemu komunistycznego.
Do utworzenia NSZZ „Solidarność”, pierwszej w bloku komunistycznym, niezależnej od władz, ogólnopolskiej organizacji związkowej, doszło na fali strajków, która zalała kraj latem 1980 r. Od lipca do września w PRL strajkowało 700 zakładów pracy. Były to wystąpienia o masowym charakterze, które organizowano w kilkuset miejscach, nawet w niewielkich miejscowościach. W połowie sierpnia zastrajkowała Stocznia Gdańska im. Lenina. Powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który ogłosił 21 postulatów, a wśród nich utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych.
Skala protestów zmusiła komunistyczne władze do przyjęcia żądań strajkujących. 31 sierpnia 1980 r. w Gdańsku strona rządowa i MKS podpisały porozumienie. Zawarto też porozumienia w Szczecinie (30 sierpnia), Jastrzębiu-Zdroju (3 września) i Dąbrowie Górniczej (11 września). Tzw. Porozumienia Sierpniowe zakończyły wydarzenia Sierpnia ‘80. 17 września w Gdańsku przedstawiciele robotników z całej Polski przyjęli statut powołujący NSZZ „Solidarność”.
Foto autorstwa: Zenon Mirota
Źródło: Sejm RP/IPN/Muzeum II Wojny Światowej