Zgodnie z art. 9 ustawy o ochronie zwierząt, każdy opiekun zwierzęcia domowego ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody. W czasie chłodów nie wolno ograniczać zwierzętom przebywającycm na zwnątrz możliwości ruchu np. poprzez ich krótkie uwiązanie - dotyczy to nie tylko szeroko rozmuianych zwierząt gospodarskich, ale również psów, pozostawianych "na chwilę" przed sklepem. Nawet pół godziny w bezruchu na mrozie dla psa, który na codzień jest mieszkańcem domu, może mieć głębokie skutki dla jego zdrowia.
W przypadku zwierząt, przebywających przez cały rok na zewnątrz, nie mogą być one pozostawione pod gołym niebem lub w niewystarczających schronieniach, narażone na działanie wiatru i mrozu - sądy traktują to jako formę znęcania się nad zwierzętami poprzez utrzymywanie ich w niewłaściwych warunkach bytowania.
Ze względu na szczególny charakter sprawy, gdzie istoty żywe, zdolne do odczuwania cierpienia, są zagrożona przez postępowanie ze strony opiekuna, ustawa o ochronie zwierząt wprowadziła procedurę czasowego odebrania zwierzęcia, a dla niehumanitarnie zachowującego się właściciela - karę grzywny lub aresztu. Sąd może również orzec przepadek zwierzęcia, co skutkuje utratą jego własności na rzecz Skarbu Państwa. W przypadku skazania sąd może dodatkowo orzec dla niego zakaz posiadania w przyszłości wszystkich zwierząt (lub zwierząt określonej kategorii).
Również zaniedbanie obowiązku leczenia zwierzęcia, które się rozchorowało, może rodzić konsekwencje prawne, zwłaszcza wtedy, gdy brak leczenia zwierzęcia skutkuje jego cierpieniem. Posiadanie zwierzęcia wiąże się z odpowiedzialnością za jego zdrowie i życie. Właściciel nie może zaniechać leczenia pod pretekstem, że nie ma na to pieniędzy, ponieważ w takiej sytuacji istnieje np. możliwość zwrócenia się o wsparcie do organizacji społecznej, zajmującej się ochroną zwierząt. Osoba, która odmówiła zwierzęciu należnej opieki i popełniająca przez to przestępstwo znęcania się nad zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3, a w szczególnych przypadkach - do 5.
